Afgelopen donderdag had ik de eer mijn Amsterdamse fractievoorzitter Laurens Ivens te mogen vervangen bij een raadsvergadering over de toekomst van de stadsdelen. Stadsdelen, u kent ze wel. Omdat Amsterdam wat groter is dan de gemiddelde gemeente is de stad opgedeeld in 7 delen. Best makkelijk, dan hoeft iemand uit de Bijlmer of de Buikslotermeer niet helemaal naar het Waterlooplein om een nieuw paspoort te halen.
Wat minder makkelijk is, is dat deze servicekantoren ook een complete eigen bestuurslaag hebben, met politieke partijen, gekozen vertegenwoordigers en bestuurders. U kent er vast nog wel een paar: Els Iping, Fatima Elatik en de diverse succesvolle bestuurders en politici in mijn eigen stadsdeel, Amsterdam Zuid-Oost, beter bekend als de Bijlmer. Daar hadden we Els Verdonk, die zichzelf toestemming gaf een serre aan haar huis te bouwen. Daar hadden we Elvira Sweet, die twee keer werd aangehouden wegens rijden onder invloed. Daar hadden we Randjan Bissesar, die op de vuist ging in een Hindoestaans cultureel centrum. Daar hadden we Ama Carr, die ook achter het stuur werd aangehouden en helemaal geen rijbewijs bleek te hebben. En daar hadden we Owusu Sekeyere, het Ghanese PvdA-stemmenkanon die zijn vrouw een illegale kroeg liet uitbaten, waar ook nog een pistool werd gevonden. Ook Sekeyere werd overigens aangehouden wegens teveel drank achter het stuur.
Maar alle schandalen terzijde, er valt wel degelijk iets voor te zeggen om op kleinschalig niveau mensen te hebben die je aan kunt spreken op je directe leefomgeving. Echter, de Haagse politiek besloot dat er een einde moest komen aan de stadsdeelpolitiek. Een verstandig besluit en een mooi moment om echt werk te maken van kleinschalige inspraak. Want of ik nu een raad heb voor een stad van 700.000 inwoners of een raad voor een wijk van 140.000 inwoners, heel dichtbij komen de meeste politici doorgaans niet.
Helaas was dit buiten de Amsterdamse PvdA gerekend. Een heuse opstand onder de leden brak los, ledenvergadering op ledenvergadering volgde (tot onvrede van onder meer de Amsterdamse PvdA-jongeren en uiteindelijk werd besloten om samen met de VVD en GroenLinks de randen van de wet op te zoeken en zoveel mogelijk van het huidige systeem te bewaren. De 7 stadsdelen blijven, de verkiezingen blijven, de bestuurders blijven, de part time politici blijven. Maar ja, die wet van Plasterk, daar had men ook nog mee te maken. De nieuwe bestuurscommissies (lees: stadsdeel) mochten geen politici op de loonlijst hebben, dus worden de leden per vergadering betaald. En wachtgeld voor de dagelijks bestuurders mag ook niet meer. Prima idee. In deze tijden van crisis is de kans op werkloosheid namelijk ongeveer het kleinst als je politicus bent. Maar dat was de coalitie van PvdA, VVD en GL teveel van het goede.
Dus wat doe je dan als wachtgeld niet mag? Dan geef je bestuurders gewoon elke maand extra geld om alvast te compenseren dat als ze eventueel in de toekomst geen baan kunnen vinden ze wachtgeld kunnen krijgen. En dan geef je een deelraadslid nieuwe stijl 1300 tot 1500 euro per vergadering. Dat is twee maanden bijstand voor een alleenstaande in ruil voor 1 avondje vergaderen! En ondanks dat er bevoegdheden verdwijnen behoren de dagelijks bestuurders van de stadsdelen straks gewoon weer tot de 10 procent meest verdienenden van Nederland. Dit in een tijd dat de rest van Nederland moet vrezen voor baan en inkomen en bezuiniging op bezuiniging te verstouwen krijgt.
En aangezien men allemaal onder de verantwoordelijkheid van het stadsbestuur valt, zal in de praktijk het werk vooral bestaan uit voorbereidende werkzaamheden die op elk moment weer door de gemeenteraad overruled kan worden. Gaan we met zijn allen elkaar zitten controleren en dingen dubbel doen. Want we moeten bezuinigen en efficiënter worden.
Terwijl het prima anders kan. In Deventer heb je per 20.000 inwoners een wijkteam met 20 bewoners. Die rouleren elke twee jaar, krijgen een kostenvergoeding en vergaderen af en toe met andere bewoners over wat er in hun wijk mis is. Ze krijgen ook het geld om daar wat aan te doen en krijgen vaak wethouders en raadsleden op bezoek die meedenken. Kleinschalig, dicht bij mensen, met een eigen budget en een stuk goedkoper. Bovendien een stuk minder politiek, wat in het geval van scheve stoeptegels en een nieuw klimrek ook prima is.
Maar nee, de pluchepaniek (copyright Annabel Nanninga ) overwon de neiging om echt werk te maken van in- en meespraak. Ik hoop van harte dat het meevalt, maar ik vrees dat we in Amsterdam de komende jaren weer opgescheept zitten met een peperdure extra politieke laag, dubbel werk, vetes en veel gedoe.
Peter Kwint is duoraadslid van de SP in de Amsterdamse gemeenteraad.
