De meeste ambtenaren werken vrij hard, voor een mooi maandloon. Maar er is ook een nieuw soort ambtenaar: de externe consultant. Die krijgt ook een mooi maandloon, maar dan elke dag. Consultants hebben overheden zo slecht geadviseerd, dat die steeds minder geld hebben om consultants in te huren. Daarom hebben ze iets slims bedacht: na banken worden nu ook consultancybureaus genationaliseerd.
In 2010 nam de Tweede Kamer de Roemernorm aan: ministeries mogen niet meer dan 10 procent van hun personeelskosten uitgeven aan dure consultants. Veel provincies en gemeenten volgden dat voorbeeld. Dat leidde tot een crisis in de consultancywereld: BMC, Berenschot, Twynstra Gudde, ze raakten allemaal in de problemen. Consultants die met een beroep op de markt 3.500 euro per dag vroegen, bleken buiten de overheid nergens anders aan de slag te komen.
BMC dreigde zelfs failliet te gaan. Daarop adviseerden deze consultants de bankiers van ABM Amro – net genationaliseerd – om flink wat geld te lenen. Daarna kon de bank dit consultancybedrijf niet meer failliet laten gaan en werd ook BMC deels genationaliseerd. ABN Amro kocht samen met het staatsgesteunde ING een groot deel van de aandelen.
Het waren consultants als die van BMC die overheden adviseerden om geld op foute banken te zetten, te speculeren met bouwprojecten en – vooral – om nog meer consultants in te huren. En zo mocht u 3x betalen: voor de consultant, voor het slechte beleid én voor het consultancybedrijf.
Ronald van Raak is Tweede Kamerlid voor de SP.
