Op 25 januari gaan de Grieken vervroegd naar de stembus om een nieuw parlement te kiezen. Het worden cruciale verkiezingen voor het land en voor Europa. Politiek commentator Hans Izaak Kriek interviewt Peter Kramer, hoofdredacteur van European Business Review en President van de Press Club Brussels-Europe.
In heel Europa worden de Griekse verkiezingen met spanning tegemoet gezien. De radicaal linkse partij Syriza lijkt te gaan winnen. Wat zullen de gevolgen zijn als deze partij aan de macht komt, voor de Euro, de Europese Unie en vooral voor de enorme leningen die Griekenland moet terugbetalen. Is er een reële kans dat Griekenland een premier krijgt met de naam Tsipras?
“Dat is niet ondenkbaar als je kijkt naar de Griekse opiniepeilingen. Syriza scoort al enige tijd beter dan Nieuwe Democratie, de liberaal-conservatieve partij van de huidige premier Andonis Samaras. Maar pas op, opiniepeilingen zijn opiniepeilingen en geen verkiezingen. Het komt nogal eens voor dat de koploper in de peilingen er aan het eind van de verkiezingsdag wat beteuterd bij zit. Wat het overigens extra belangrijk maakt om te winnen in Griekenland, is de regel dat de winnaar een bonus van maar liefst 50 zetels (van de totaal 300) krijgt.”
Waarom steunen zoveel Grieken Tsipras?
“Velen uit pure wanhoop. Zelfs gaarkeukens moeten bezuinigen, viel vorige week te lezen. Er is geen geld meer voor een kopje soep vooraf, alleen voor een bordje karig eten. De werkloosheid, vooral onder jongeren, is ongelooflijk hoog. De inkomens van zeer velen zijn marginaal na de harde ingrepen. Mensen moeten soms kiezen of ze geld uitgeven aan een noodzakelijk doktersbezoek of dat ze toch maar naar de kruidenier gaan. En het ergste is dat de situatie volstrekt uitzichtloos is. Het einde is niet in zicht. Griekenland heeft enorme schulden en de aflossing daarvan gaat volgens de schuldeisers voor alles. Een van deze schuldeisers, het IMF heeft inmiddels, zij het schoorvoetend, toegegeven dat het misschien allemaal wat te hard gegaan is. Tsipras wil, als hij aan de macht komt, onderhandelen over verlaging van de schuldenberg, zodat er geld vrijkomt om te investeren in de economie en in de mensen. Die verlaging is waar hij keihard op inzet. Hij vindt dat Griekenland in de Eurozone moet blijven. Zijn tegenstander Samaras Tsipras stelt hem bij voortduring in een kwaad daglicht met onwaarheden en groteske uitspraken als dat de Grieken in een Noord-Koreaanse situatie terechtkomen als Syriza aan de macht komt.”
Maar bondskanselier Merkel en haar minister van Financien Schauble willen helemaal niet onderhandelen. Merkel heeft al laten weten desnoods rekening te houden met het uit de Eurozone stappen van Griekenland.
“Historisch gezien is deze houding van Duitsland immoreel te noemen. Zo’n 60 jaar geleden kreeg het meest oorlogszuchtige land ter wereld dat een gigantische oorlog had ontketend, zijn buurlanden met grof geweld onder de voet liep, miljoenen Joden uitroeide en complete steden plat bombardeerde van zijn voormalige vijanden een cadeau van 15 miljard Duitse mark. Twintig westerse landen trokken een streep door bijna de helft van de schuld die Duitsland bij hen had openstaan. Maar dat was niet alles: voor de rest van de schuld werd een voor Duitsland zeer voordelige regeling getroffen. Hiermee werd de basis gelegd voor het economisch herstel van Duitsland. Het Wirtschaftwunder. Heel cynisch is dat Griekenland een van de twintig landen was die Duitsland zijn schulden vergaf en de mogelijkheid bood om het welvarendste land van Europa te worden.”
Hoe groot is de kans dat Europa toch alles op alles zal zetten om Griekenland binnen boord te houden en weer op de knieën moet met het verstrekken van geld aan de Grieken?
“‘Brussel’ is druk bezig om de Griekse kiezers te intimideren. Een rits Eurocommissarissen en Europarlementariërs waarschuwt de Grieken om toch vooral niet op Tsipras te stemmen. Al noemen ze hem niet bij naam natuurlijk. De Europese Centrale Bank deed daar nog een fikse schep bovenop. Het meest wenselijke en menselijke is dat Europa met de Grieken om de tafel gaat zitten om een balans te vinden tussen stevige groeimogelijkheden creëren voor de noodlijdende Griekse economie en soepeler regels voor de schuldenaflossingen vinden. Liefst op een manier die de Grieken en vooral die het meest te lijden hebben van de rigide Europese aanpak, weer een menswaardig bestaan en een toekomstperspectief krijgen. Griekenland zou anders wel eens een gevaarlijke tijdbom kunnen worden. Prof. De Grauwe, London School of Economics, wees er onlangs op, dat als Syriza niet aan de macht komt maar Nieuwe Democratie, de partij die medeschuldig is aan alle ellende, ‘gewoon’ door kan gaan, er een moment zou kunnen aanbreken dat de Grieken het echt niet meer pikken.”
Stel dat er een exit komt van Griekenland hoe groot is de kans dat er nog meer landen vertrekken?
“Moeilijk te zeggen. Als het beleid om gaat voor de Grieken, waarom dan niet ook voor een paar andere landen zoals Ierland, Portugal. En vergeet niet dat grote landen als Frankrijk en Italie ook dreigen in de problemen te komen door de rigide regels van ‘Brussel’. Wie weet slaagt het Team Juncker, zoals de Europese Commissie zichzelf noemt , erin voor de problemen en voor alle partijen aanvaardbare oplossingen te vinden. Er zijn wat voortekenen te bespeuren. Laten we het dus niet uitsluiten.”
