Het was een opmerkelijk bericht in de Volkskrant eind vorige week. Prins Carlos junior – de oudste zoon van prinses Irene en recentelijk nog in het nieuws vanwege de ‘incest-affaire‘ – heeft eerder deze maand de Spaanse troon geclaimd. Uit documenten in het bezit van ThePostOnline blijkt echter dat het Spaanse ministerie van Justitie al langer niet erg onder de indruk is van de omstreden claim: Carlos en zijn familie behoren in ieder geval niet tot de Spaanse adel. Koning Willem-Alexander zit ondertussen danig in zijn maag met zijn neefje én de Rijksvoorlichtingsdienst wil de vingers niet branden aan de door Carlos aangezwengelde kwestie.
De zelfbenoemde troonpretendent was dus nieuws in de Spaanse media. Het Spaanse weekblad Perfil waarschuwde zelfs: ‘Neef van Willem-Alexander en Máxima zegt dat de Spaanse troon aan hem toe komt’. Dat is nogal wat. Carlos junior is geen lid van het Koninklijk Huis, toch wordt dat nu bij de kwestie betrokken. Pijnlijk, want volgens de NOS zijn koning Willem-Alexander en zijn nieuwe collega Felipe ‘goed bevriend‘. Ondertussen is de Spaanse monarchie wankel te noemen: rondom de troonswisseling gingen de Spanjaarden massaal de straat op. Wat betekent dit nou precies voor de band tussen het Nederlandse en Spaanse koningshuis? Heeft Willem-Alexander of één van zijn medewerkers (vooraf) contact gehad met Carlos junior over zijn verklaring? Of deed hij het op eigen houtje? En hoe verhoudt het Koninklijk Huis zich eigenlijk tot de Carlistische beweging waarvan Carlos junior naar eigen zeggen de ‘dynastiek vaandeldrager’ is? De ondertekening van Carlos’ verklaring doet op zijn minst enige betrokkenheid van de Oranjes vermoeden.
Terechte vragen van ThePostOnline, die Koninklijk Huis-woordvoerder Renée Wesdorp van de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) echter niet wil beantwoorden.
“De RVD zal niet ingaan op uw vragen naar aanleiding van de berichtgeving over Prins Carlos. Prins Carlos is geen lid van het Nederlandse Koninklijk Huis en zit niet in de Nederlandse lijn van troonopvolging.”
Een opmerkelijke uitspraak van de RVD, die in 2011 nog verklaarde dat Carlos junior de Nederlandse regering nog bij de begrafenis van Otto van Habsburg vertegenwoordigde.
De geschiedenis in een notendop. Toen Franco wilde dat er na zijn dood weer een monarchie kwam, dacht de vader van Carlos junior, Carlos Hugo, een goede kans te maken. Zeker na zijn huwelijk met de prinses Irene. Helaas: Juan Carlos werd de nieuwe Spaanse koning. De missie van Carlos Hugo en Irene mislukte schromelijk, net als hun huwelijk. Carlos Hugo zorgde er voor dat zijn kinderen in 1996 toch als ‘koninklijke hoogheid’ in de Nederlandse adel werden ingelijfd. Ook gaf hij zichzelf en zijn kinderen een aantal niet erkende titels, zoals ‘graaf van Molina’, ‘graaf van Bardi’ en ‘hertog van San Jaime’. Ook de niet bestaande titel van ‘hertog van Parma’ bleef hij koesteren. “Na zijn dood werd zijn oudste zoon Carlos met groot ceremonieel ingehuldigd als de ‘nieuwe hertog van Parma”, schrijft Daniela Hooghiemstra met gevoel voor dramatiek in de Volkskrant. Want met dat groot ceremonieel viel het wel mee.
Op 15 mei 1996 werd bij Koninklijk Besluit geregeld dat de kinderen van Irene en Carel Hugo de Bourbon de Parme zijn ingelijfd in de Nederlandse adel als prinsen en prinsessen, en wel met het predicaat Koninklijke Hoogheid. Artikel 8 van die wet op de adeldom maakt het namelijk mogelijk personen in te lijven in de Nederlandse adel, als hun geslacht behoort tot de erkende adel van een staat met een vergelijkbaar adelsstatuut. Maar wat blijkt uit de correspondentie begin deze eeuw – ons toegezonden door een lezer die anoniem wil blijven, naam bekend bij de redactie – in bezit van TPO?
Conclusie: de Spanjaarden zijn niet bekend met de zogenaamd adellijke Bourbon de Parme’s. iets wat de Nederlandse jurist Hans Ulrich Jessurun d’ Oliveira enkele jaren later ook al in de Volkskrant concludeerde. Hij valt in dat artikel oud Raad van State-lid Frans van der Burg bij die in 2003 in het Nederlands Juristenblad over de kwestie publiceerde. Want niet alleen de Spaanse titels zijn volgens hen onzin, datzelfde geldt voor het beroep op adellijke Franse en Italiaanse lijnen. Jessurun d’ Oliveira concludeert:
“Zij dragen titels die hun materieel niet toekomen omdat hun geslacht niet behoort tot de wettelijk erkende adel van Spanje of Italië met een vergelijkbaar adelsstatuut. Hun titels zijn met andere woorden aanstootgevende en schadelijke fake.”
Een terecht oordeel wellicht. Maar hoe belangrijk is de kwestie nou eigenlijk, wie ligt er wakker van enkele zelfverzonnen titels en het aanspraak maken van de omstreden Carlos junior op een onbereikbare Spaanse troon? De vraag stellen is hem beantwoorden: Willem-Alexander. Althans, dat zou hij moeten doen. Want wanneer de Van Amsbergs willen dat zij serieus worden genomen, zullen zij ook serieus antwoord moeten geven op vragen over hun eigen familie, de Carlisten roeren zich overduidelijk en het is de vraag wat dat betekent voor de banden tussen het Nederlandse Koninklijk Huis en de wankele Spaanse troon.
De vraag die Van der Burg zichzelf stelde in 2003 is namelijk nu actueel:
“En wat voor gezicht moet Nederland trekken wanneer de zonen de Borbon-Parma in de toekomst de aanspraken op de Spaanse kroon willen voortzetten?”
Natuurlijk, Willem-Alexander kan de eenmansactie van zijn neefje ook negeren. En misschien moet dat tijdtechnisch ook wel, gezien de buitenverblijven en paleizen die ‘constant‘ in staat van verbouwing schijnen te zijn. Voorwaar, ook gezien de drukke voetbalagenda geen eenvoudige opgave.
Maar toch: een lid van de Koninklijke Familie betwist de Spaanse troon en onze eigen koning en zijn spreekbuis zwijgen in alle talen. Vreemd.
