Politiek

Inhoudelijke discussie over Islamitisch onderwijs, cito-scores en integratie

20-09-2013 13:00

De afgelopen week leek er wel een wedstrijdje gaande in onderwijsland: de moslims tegen de rest. Dankzij de politiek correcte toverformule waarmee de socioloog Prof. Dr. Jaap Dronkers in opdracht van RTLNieuws de Cito-scores omrekende, bleken islamitische basisscholen boven verwachting hoog te scoren. Hoera, dit keer leken de moslims eens te winnen.
Na alle negatieve publiciteit rond de Rotterdamse islamitische school voor voortgezet onderwijs Ibn Ghaldoun was zo’n boost voor het zelfvertrouwen van een hoop Nederlandse moslims ook best fijn, bleek uit een aantal reacties;

Cito-scores

Maar wat is er nu eigenlijk aan de hand? Om die vraag te kunnen beantwoorden moeten we eerst eens kijken wat een Cito-score van een school is: dat is de gemiddelde score van alle leerlingen die getoetst zijn op de onderdelen Taal, Rekenen- Wiskunde en Studievaardigheden. Het onderdeel Wereldoriëntatie (Aardrijkskunde en Geschiedenis) is facultatief. Voor de Cito hòeft er niet te worden getoetst wat leerlingen al dan niet geleerd hebben, als het gaat om de in de wet omschreven kerndoelen voor dit onderwerp. De Cito-toets is dus beperkt tot een aantal vakken en daarom is ook niet die betreffende score, maar het advies van de leerkracht uiteindelijk bepalend als het gaat om de toelating tot een bepaald type voortgezet onderwijs (vmbo, havo, vwo).

Wat heeft Dronkers nu gedaan met de gemiddelde Cito-score van een basisschool? Hij heeft hem ‘gecorrigeerd’ met behulp van een bepaalde formule. Heeft een school veel leerlingen van allochtone afkomst, hebben de ouders over het algemeen een lage vooropleiding, staat de school in een bepaalde buurt: het telt allemaal mee om de absolute gemiddelde score te verhogen. “Vervolgens heb ik vastgesteld welke gemiddelde Cito-score je van een school met een bepaalde populatie mag verwachten. Scholen die precies die score haalden kregen een 7. Wie het beter deed, kreeg een hoger cijfer, wie het slechter deed een lager cijfer,” legde Dronkers uit in NRC-next van 17 september j.l.. Met andere woorden: hoe minder de professor verwacht van een basisschool, hoe hoger die school scoort op de schaal van Dronkers

Achterstand nivelleren

Als je een kind bent van allochtone afkomst met ouders met een lage vooropleiding en je gaat naar een school in een slechte wijk… het zijn inderdaad factoren die je als leerling statistisch gezien op een achterstand zetten. Maar wordt die achterstand weggewerkt als de gemiddelde Cito-score van je school gewoon maar opgehoogd en zo genivelleerd wordt? Natuurlijk niet.

Verwachtingen van leerkrachten ten opzichte van hun leerlingen zijn cruciaal als het gaat om de daadwerkelijk te behalen resultaten. Als een onderwijzer een kind het gevoel en vertrouwen geeft dat hij of zij veel kan bereiken is de kans groot dat dat ook gebeurt. Helaas is juist vaak het omgekeerde aan de hand op scholen die volgens de schaal van Dronkers extra punten krijgen. Ik spreek hier uit eigen ervaring, maar er is ook onderzoek naar gedaan.  In achterstandswijken zouden daarom de beste scholen van de stad moeten staan, met de beste leerkrachten en de beste faciliteiten. Dan zou het eindelijk eens een beetje opschieten met die integratie.

Integratie?

Ja. Integratie. Want dat is ook zoiets. Al zou de schaal van Dronkers een indicatie geven van de kwaliteit van het onderwijs op islamitische basisscholen (wat ik dus betwijfel), het geeft geen enkel inzicht in de mate waarop de leerlingen opgeleid en voorbereid worden op deelname aan de Nederlandse samenleving. Als meisjes al vanaf pakweg hun negende jaar geacht worden een hoofddoek te dragen, als de gymlessen en zwemlessen gescheiden worden gegeven, als er een voortdurende religieuze indoctrinatie plaatsvindt die haaks staat op de normen en waarden die gelden buiten de islamitische school en gemeenschap… moeten deze leerlingen dan alleen al daarom later naar islamitische scholen voor voortgezet onderwijs, islamitische MBO’s HBO’s en universiteiten? Een hernieuwde verzuiling van Nederland. Parallelle samenlevingen. Is dat wat we willen met zijn allen?

En willen we dan ook dat het zover komt als in Engeland, waar islamitische scholen bestaan die meisjes vanaf 11 jaar dwingen om een boerka te dragen? En waar op de volstrekt seculiere universiteit van Birmingham het besluit van het bestuur om gezichtsverhullende kledij niet langer toe te staan is teruggedraaid, zodat daar nu studenten in boerka rondlopen? En dat allemaal onder het mom van de vrijheid van godsdienst en de vrijheid van onderwijs…
Vrijheid bestaat bij de gratie van haar grenzen. En de ouders van de islamitische school voor voortgezet onderwijs Ibn Ghaldoun hebben in die zin niks met vrijheid en ook niet met Nederland. Als hun kinderen hier geen islamitisch onderwijs kunnen krijgen, worden ze door hun vader namelijk gewoon naar het land van herkomst teruggestuurd.

Zo’n anderhalf jaar nadat de Onderwijsraad een advies uitbracht aan het kabinet over Artikel 23 (“het geven van onderwijs is vrij” en “het onderwijs is een voorwerp van de aanhoudende zorg der regering”) is er deze week een reactie gekomen vanuit het Ministerie van Onderwijs. Ik hoop van harte dat die aanleiding zal geven tot een inhoudelijke discussie over het islamitisch onderwijs in Nederland. En niet omdat er een wedstrijd gewonnen moet worden tussen moslims en de rest, maar omdat het om de toekomst van Nederlandse kinderen gaat.

@MajaMischke is helemaal voor de participatiesamenleving. Maar dan anders.