Er worden regelmatig boeken geschreven met als doel burgers voor te lichten over de Europese Unie. Onlangs verscheen Brusselse Verhalen van Leon van Damme en Hilde Reiding. Dit boek is om twee redenen interessant: niet alleen geven de auteurs een inkijkje in het dagelijkse werk van Europarlementariërs, tevens laten ze – wellicht onbedoeld – zien dat er over Europarlementariërs altijd wel iets te zeuren valt.
Voor Brusselse Verhalen werden tien Nederlandse Europarlementariërs geïnterviewd. Dit zijn vaak bekende Europese namen, al blijft bekendheid in de Europese context een relatief begrip. Hanja Maij-Weggen, Hedy d’Ancona, Nel van Dijk, Joost Lagendijk, Bob van den Bos, Thijs Berman en Jeanine Hennis-Plasschaert deden mee. Ze vertellen over hun dagelijkse parlementaire werk in heden en verleden, de positie van het parlement en het politieke krachtenveld in Brussel.
Dit boek van 300 pagina’s laat zich gemakkelijk samenvatten: in Brussel werken betekent vooral onderhandelen. Europarlementariërs moeten zich een positie verwerven in het Europees Parlement door de juiste rapporteurschappen te krijgen, zij moeten onderhandelen om meerderheden te krijgen, het was een onderhandelingsproces om als Europees Parlement meer bevoegdheden te krijgen en als wetgeving strandt door onenigheid tussen het Europees Parlement en de Europese Raad zijn er wederom onderhandelingen nodig.
De ondervraagde Europarlementariërs weten precies te vertellen hoe Brussel werkt, en beargumenteren regelmatig dat de PVV in Brussel volstrekt niets presteert. De PVV doet het namelijk anders. De partij maakt geen deel uit van een grotere fractie, daardoor gaan belangrijke functies aan PVV-ers voorbij en zijn de stemmen van PVV-kiezers eigenlijk weggegooid, zegt PvdA-er Thijs Berman.
Esther de Lange van het CDA zegt diplomatiek dat de PVV-ers ‘een andere manier van werken hebben’, en eigenlijk alleen maar ‘nee zeggen’ bij ieder voorstel tot samenwerking.
Aan het eind van het boek wordt ook de inmiddels vertrokken PVV-delegatieleider Barry Madlener geïnterviewd. Het interview laat zien dat CDA-er De Lange gelijk heeft: de PVV heeft een eigen visie en werkwijze. Eigenlijk doen ze helemaal niet mee aan het Europese onderhandelingsproces en dat geeft Madlener ook ruiterlijk toe.
Hij wil niet dat het Europees Parlement bestaat en dus is zijn bijdrage beperkt tot het spreken van Nederlands in de vergaderzaal, het tonen van de Nederlandse vlag en het vergaderen over typische PVV-thema’s zoals de toetreding van Turkije.
Veel partijpolitieke meningsverschillen worden tijdens Brusselse onderhandelingen vakkundig weggemasseerd. Dat is ook nodig, want anders kan in Europa geen enkele beslissing genomen worden. Maar politiek zonder meningsverschillen of conflict is voor burgers oninteressant en onherkenbaar.
Alle partijen laten zien dat je in Europa inhoudelijk iets kunt bereiken, maar dat je dat niet goed aan burgers kunt uitleggen. Alle geïnterviewden doen hun best, maar slagen er niet in. Dit boek van 300 pagina’s is daar op zichzelf al een illustratie van: Europa is te ver weg, te ingewikkeld en te bureaucratisch.
Hoe anders is de wereld van de PVV? Barry Madlener heeft niet de illusie dat hij Brussel in zijn eentje gaat veranderen. Hij schreeuwt vooral voor de bühne en geeft dat ruiterlijk toe. Daar ligt volgens Madlener ook zijn kracht: de PVV zou Europese problemen dichterbij de burger brengen en Europa interessanter maken. Hij bereikt inhoudelijk helemaal niets, maar behalve zijn collega-Europarlementariërs interesseert dat vrijwel niemand iets.
De vraag blijft al met al of je als Europarlementariër kunt functioneren als je alleen je communicatie, of alleen je politiek-inhoudelijke werk op orde hebt.
Chris Aalberts is auteur van: Achter de PVV: waarom burgers op Geert Wilders stemmen.
